Column: Leidinggeven aan sluimerende paniek

Van een collega komt het voorstel om een videoboodschap in te spreken voor de medewerkers. Ik ben niet dol op eenzijdige vormen van communicatie – communicatie waarbij ik geen contact kan maken met de toehoorder – dus om een antwoord uit te stellen vraag ik: ‘Waarom?’

‘Er gebeurt heel veel, maar collega’s die thuiswerken missen veel’, betoogt hij. ‘Ze willen van jou als leidinggevende horen wat onze situatie nu is, en wat dat voor iedereen betekent.’ Dan moet ik er maar aan geloven, denk ik aanvankelijk. Maar als ik even doordenk over wat deze collega met een videoboodschap probeert op te lossen, begrijp ik dat mensen vooral behoefte hebben aan contact. Tweezijdig… net als ik.

Komende dagen bel ik daarom elke dag vijf andere collega’s om te vragen hoe het met ze gaat, informeer ik naar hun thuissituatie, hun werkplek en naar wat ze op dit moment bezighoudt.

“Continue stress levert serieuze gezondheidsrisico’s op”

In mijn belronde krijg ik ook informatie over de paniek bij andere bedrijven. Paniek door de plotseling veranderde economische situatie, angst voor baanverlies, angst voor de eigen gezondheid en die van dierbaren en een gevoel van onbestemdheid dat lamlegt en adequaat handelen in de weg staat. Door het paniekgevoel bij medewerkers ontstaat spontaan zelfisolatie. Immers, als je denkt dat je de enige bent die het moeilijk vindt, ontstaat schaamte en onderneem je geen actie om steun te zoeken bij anderen.

Deze stress is de grootste vijand op dit moment. In stress nemen we paniekmaatregelen die we niet zouden nemen, als we er iets langer over zouden nadenken. Daarnaast levert continue stress serieuze gezondheidsrisico’s op, waar we lang na dit virus nog gezondheidsklachten van kunnen ondervinden.

Een gezonde bevolking, met een optimale weerstand, is de beste verdediging tegen het virus. Stress verlaging, bewegen in de buitenlucht, verse voeding met veel groente. Met de maatregelen en alle negatieve prikkels via de media wordt het bewegen beperkt, houdbare voeding ingeslagen en de stress door de continue berichtgeving aangewakkerd. Ik heb al een paar mensen gesproken met benauwdheidsklachten als gevolg van stress, niet van het virus.

“Krachtig worden door kwetsbaar te zijn”

Hoe kun je als leidinggevende leidinggeven aan deze sluimerende paniek? Ik heb gevraagd aan collega’s om samen te delen hoe zij in deze tijd vitaal blijven. Ze delen tips om te bewegen en de stress te verlagen. Zo zijn er collega’s die nu dagelijks minimaal 12.000 stappen per dag maken. Een andere collega faciliteert HR-professionals van technische bedrijven om via het kennisnetwerk juist de paniek te delen. Immers, benoemen wat je bezighoudt, maakt ruimte voor de oplossing. Alleen al horen dat je niet de enige bent helpt.

Ik twijfel ook veel deze dagen. Wat is een gepaste actie? Hoe leggen we de maatregelen van het RIVM uit? Wat is aandacht voor mensen, wat is bemoeizucht, wat is ontkenning? Wat is aanstellerij van medewerkers, wanneer doen ze te stoer?

In de belronde hoor ik de stemmen. Maar ook het unieke van elke collega wordt zichtbaar. De een vindt het fijn om even te horen dat de stap naar een ander werkritme en een andere manier van samenwerken met collega’s best even tijd mag kosten. De ander bruist van de ideeën om de online mogelijkheden voor onze dienstverlening uit te bouwen, en kan niet wachten deze te delen. De creatieveling ziet kansen, de zorgelijke collega wil even zijn verhaal kwijt. De uitvoerende collega verbinden aan het ondernemende type geeft beiden een zinvol gevoel.

Ook na deze periode wil ik zo gezond mogelijke medewerkers met minimale restverschijnselen. Persoonlijk communiceren, het delen van onzekerheden, samen aan de slag met wat wél kan: het is nu allemaal meer nodig dan ooit. Laten we met elkaar krachtig worden door kwetsbaar te zijn.

Saskia Görtz
directeur