Volledige robotisering op de werkvloer? Geen probleem!

20 november 2020

Steeds meer bedrijven besteden werk uit aan lagelonenlanden. Techniek verdwijnt daarmee uit de regio. Het kan ook anders, bewijst VDL Weweler. Met de juiste visie en opleiding van medewerkers heeft het A+O-bedrijf haar productiewijze volledig gerobotiseerd. “Ben je korte termijn winstgedreven, dan let je alleen op de kosten”, zegt directeur Dick Aalderink. “Met een langetermijnvisie ontwikkel je medewerkers en een nieuwe fabriek.”

Het bedrijf uit Apeldoorn, onderdeel van VDL-Groep, is een internationaal familiebedrijf dat vooral veersystemen ontwikkelt voor aanhangers en opleggers. “Van alles wat er rondrijdt op de Nederlandse wegen rijdt 40 procent op onze veersystemen”, legt Aalderink uit. “Vanuit een nichemarkt zijn we steeds meer een toeleverancier van de automotive geworden. En daar komen hogere kwaliteitseisen en massaproductie bij kijken. Daarnaast waren de arbeidsomstandigheden vroeger warm en zwaar. De stalen staven worden tot 1200 graden verwarmd en wegen zo’n 30 kilo.”

Gloednieuwe verenfabriek

Om het de medewerkers op de werkvloer makkelijker te maken en tegelijkertijd klaar voor de toekomst te zijn, bouwde VDL Weweler in 2013 een gloednieuwe verenfabriek. Een fabriek waarin automatisering en robotisering de boventoon voeren. “De voorbereiding en bouw van de nieuwe fabriek is een proces van jaren geweest. In robotisering is ‘pick & place’ de standaard. Maar ons proces is zo specifiek en bijzonder, daar bestond in de automatisering nog geen kennis van. Vandaar dat we dat grotendeels in eigen beheer ontwikkeld hebben. Natuurlijk hebben we ingehuurd waar we zelf een gebrek aan hadden, maar de kerncompetentie van robotisering ligt bij ons. Dat moet ook wel. Wil je een specifiek proces als dit logisch en goed organiseren dan is voldoende inzicht nodig.”

Altijd vooruit denken

Het A+O-bedrijf ging daarom al in de oude fabriek druk aan de slag met het opleiden van de juiste mensen. Tom Wijkamp, coördinator opleidingen bij VDL Weweler, vertelt: “Je moet vooruit denken en plannen. Zelf ben ik als engineer bij dit bedrijf binnen gekomen en ik heb de nodige competenties met mijn eigen ogen zien verschuiven. Het is belangrijk daarop in te springen, stagiairs aan te blijven trekken met nieuwe kennis en medewerkers voor de toekomst op te leiden. Iedere medewerker krijgt bij ons een persoonlijk opleidingsplan en afzonderlijke opleiding toegespitst op de taken die de medewerker heeft. We hebben eigen lesmateriaal en toetsen zelf in ons opleidingscentrum.”

“Leren is inmiddels een vast onderdeel in ons bedrijf geworden’

Personeel voorbereiden

Toch betekende de omslag naar volledige robotisering een flinke omslag voor de medewerkers op de werkvloer. Aalderink: “In de oude fabriek was het de vakman die de veren maakte. Nu zijn dat operators geworden die het proces bewaken. Dat is een enorme overgang. Maar vergeet niet dat het vakmanschap door de massaproductie steeds eentoniger werd. Nu staat de operator voor een belangrijke taak.” Maar daar moest het personeel wel op voorbereid worden. Wijkamp: “Natuurlijk was er in eerste instantie enige weerstand. De drempel om weer te gaan leren was aanvankelijk hoog. Het is dan ook een proces van jaren geweest. Met duidelijke afspraken, goede uitleg waarom we doen wat we doen en vooral een lange adem is leren inmiddels een vast onderdeel van het bedrijf geworden. En in sommige gevallen zie ik zelfs dat het mensen aantrekt die de kans ervan inzien. Het mbo-diploma mechanisch operator is immers landelijk erkend.”

Van zeven werkdagen naar vier uur

En hoe bevalt de nieuwe fabriek? Aalderink: “In de oude fabriek brachten medewerkers met heftrucks de veren van bewerking naar bewerking en van productiecel naar productiecel. Nu wordt het staal nadat het van de vrachtwagen afgeladen wordt niet meer aangeraakt door mensenhanden totdat het op de pallet het magazijn in gaat. In het verleden duurde het ongeveer zeven werkdagen om een product vanaf staal op de vrachtwagen tot gelakte veer op de pallet te krijgen. Nu lukt dat in vier uur. Dat is natuurlijk een flinke stap vooruit.”

Opnieuw grote cultuurverandering

Toch is VDL Weweler nog niet klaar. “We blijven vooruit denken”, aldus Aalderink. “We zijn daarom nu ook bezig het kantoorgedeelte beter te organiseren. Niet meer opgedeeld in productiecellen als inkoop, verkoop en engineering, maar in processen. En ook dat vraagt een lange adem. Het is opnieuw een cultuurverandering. In de fabriek zijn de productiestappen goed zichtbaar, maar op kantoor is het proces minder evident. Afstemming van de verschillende competenties is dan ook een groepsproces.” En dat vraagt andere opleidingen. Wijkamp vertelt: “Het gaat nu om leiderschap en eigenaarschap. Om soft skills. Gelukkig heeft A+O precies het aanbod om ons daarbij te ondersteunen.”

Windows voor robots

Het begint met het hebben van een visie, een blik op de toekomst, concludeert Aalderink. En daar probeert VDL Weweler ook anderen in te stimuleren. Net als de sociale partners in de metalektro is het bedrijf aangesloten bij het initiatief Technohub Apeldoorn voor inclusieve technologie. “De robot is inmiddels al zo ver doorontwikkeld, dat werkt prima. Maar hoe zorg je ervoor dat het op de juiste manier samenwerkt met het proces en de mens? Daar zit momenteel de complexiteit. Niet alleen de whizzkid moet het kunnen snappen, iedereen moet ermee overweg kunnen. Het wachten is daarom op het Windows-programma dat de computer toegankelijk maakte, voor robots.”

Meer informatie

Tom Wijkamp, coördinator opleidingen bij VDL Weweler, telefoonnummer 055 – 538 51 27 of e-mail t.wijkamp@vdlweweler.nl.

A+O contactpersoon

Rob Nijhof
Regiomanager Oost-Nederland

Blijf op de hoogte!

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang als eerste nieuws over de sector.

Ter inspiratie / alle berichten